Jitter nedir, nasıl düşürülür?

Jitter nedir ❓

Jitter, Türkçede “titreşme, gecikme, bozuk sinyal” anlamlarına gelir. Jitter ne demek? kısaca; sinyalin hatalı olmasıdır. İnternet jitter değeri, gecikmedeki değişiklik veya bir sinyalin iletilmesiyle alınması arasındaki zaman gecikmesidir.

Jitter, milisaniye (ms) cinsinden ölçülür ve veri paketlerinin normal gönderimi sırasındaki bozulma olarak tanımlanır.

Bilgisayarınızdaki bilgiler internet üzerinden veri paketlerinde taşınır. Genellikle düzenli aralıklarla gönderilirler ve belli bir sürede alırlar. Jitter, bu veri paketlerinin ağ bağlantınız üzerinden gönderilmesinde bir gecikme olması durumudur. Buna genelde ağ tıkanıklığı, bazen de rota değişiklikleri neden olur. Temelde veri paketlerinin ulaşması ne kadar uzun sürerse, video ve ses kalitesi o kadar olumsuz etkilenir. Bilgisayarınızda video izlerken, online oyun oynarken, konuşurken, canlı yayın kaydederken sorunlar yaşayabilirsiniz.

Jitter ve ping, en çok video izleme, online oun veya internet üzerinden ses (VoIP) gibi akış ortamı kullanımı sırasında önemlidir. İnternette gezinme, yanıt sürelerinden ve değişkenliğinden çok etkilenmez ancak gerçek zamanlı verilere ihtiyacınız varsa, ping ve jitter bağlantı kalitenizin önemli ölçütleridir. Ping, bağlantınızın yanıt vermesi için geçen sürenin veya bir istek yapıldığında ne kadar hızlı yanıt aldığınızın bir ölçüsüdür. Ping de milisaniye (ms) cinsinden ölçülür ve ping sayısı ne kadar düşükse bağlantınız o kadar hızlı olur. Ping, video akışı ve online oyun oynama gibi gerçek zamanlı uygulama kullanımında önemlidir.

Jitter kaç olmalı 🤔

İnternet hızında jitter kaç olmalı? Jitter değeri 30 ms’nin altında olmalıdır. Paket kaybı %1’den fazla olmamalıdır. Ağ gecikmesi 150 ms’yi geçmemelidir. Bu, gidiş-dönüş süresinin 300 ms olacağı anlamına gelen tek yön gecikmedir.

Daha düşük jitter değeri, sağlıklı ve tutarlı bir bağlantınız olduğu anlamına gelirken, daha yüksek jitter, tutarsız bağlantının sonucudur. 30ms veya daha azı kabul edilebilir bir değerdir. Ancak bazı uygulamalarda jitter değeri önemliyken, bazılarında çok da etkisi yoktur. Örneğin; Netflix, Amazon Prime gibi platformlarda video izleme için, video akışı tek yönlü olduğundan ve büyük arabellek kullanıldığında daha fazla veri önbelleğe alındığından jitter değerinin yüksek çıkması deneyimi çok ta etkilemez. Video konferans, çift yönlü akış kullandığından durum farklı. Gerçek zamanlı konferans ve yüksek bit hızında video ağda jitter olduğunda fark edilebilir sorunlar yaşatabilir. Video izlerken sıklıkla donma yaşıyorsanız, internet hız testi yapıp jitter değerini kontrol etmenizde fayda var.

Jitter nasıl ölçülür 🌐

Jitter ölçümü, internet hız testi veya ping testi sitelerinden gerçekleştirilebilir. Örneğin; Cloudfare Internet Speed Test sitesine girdikten sonra birkaç saniye içinde download (indirme), upload (yükleme) ve latency (gecikme) değerlerinizin yanı sıra jitter değerinin kaç olduğunu görebilirsiniz.

Jitter neden fazla olur 🧐

Genellikle ağ tıkanıklığı varsa jitter yüksek olur. Tıkanıklık, modem arayüzlerinde, sağlayıcıda veya operatör ağında meydana gelebilir. Hepsi aynı anda kullanılan aynı sisteme bağlı çok fazla cihaz bant genişliğinizi tüketerek bağlantınızı yavaşlatır. Kablosuz ağlar, hatalı çalışan donanım, kaynak/hedef donanımın kapasitesi, ağ kapasitesi, ağ/internet üzerinden kötü yönlendirme, jitter değerinin yüksek çıkmasının diğer nedenleridir.

Jitter nasıl düşürülür 👍🏻

Kablosuz ağınızda jitter sorunu yaşıyorsanız, WiFi jitter değerini azaltmak için yapabileceğiniz birkaç şey var. İşte jitter yüksekse düşürmek için yapmanız gerekenler:

1. Jitter arabelleği kullanın.
2. Daha güçlü modem (router) alın.
3. WiFi yerine kablolu bağlantı kullanın.
4. Ethernet kablosu kullanın.
5. Modeminizin yazılımını güncelleyin.
6. Bant genişliği kullanımını optimize edin.
7. Donanımınız için uygun portların ve protokollerin açık olduğundan emin olun.

Jitter’ın yüksek çıkmasının en yaygın nedenlerinden biri, eski internet donanımıdır. Tüm internet trafiği modeminiz üzerinden aktar ve aygıtınız VoIP trafiğini yönetemiyorsa darboğaz meydana gelebilir. Birkaç yıldır aynı modemi kullanıyorsanız, artık internet kullanım ihtiyacınıza uygun olmayabilir. Birçok yeni modem veya router, yerleşik ses paketi önceliklendirme teknolojisiyle gelir. Bu, özellikle ağ tıkanıklığı zamanlarında jitter’ın VoIP çağrıları üzerindeki etkisini en aza indirir. Yeni modemler, VoIP verilerine öncelik vererek aramaların her zaman sorunsuz gerçekleşmesini sağlar.

Modeminizin yazılımının güncel olup olmadığını kesinlikle kontrol edin. Yazılım, internet bağlantınızın kararlılığını önemli ölçüde etkiler. Modern arayüzüne giriş yapıp SIP ALG (Uygulama Katmanı Ağ Geçici) ayarını kapatmanın da jitter değerine etkisi vardır.

VoIP aramalarınız kesintiye uğruyorsa, jitter arabelleği harika bir çözümdür. Jitter arabelleği, ses verisi paketlerini geciktirerek ve yeniden sıralayarak çalışır ve tüm ses verilerinin alıcıya doğru sırayla iletilmesini sağlar. Birçok VoIP sağlayıcı, jitter arabelleği sunar. Sağlayıcınız sunmuyorsa, satın alıp kendiniz de kurabilirsiniz. En iyi performans için 200 ms veya daha düşük bir değere ayarladığınızdan emin olun.

Kablosuz internet bağlantıları çeşitli avantajlar sunar, kolayca erişilebilirler. Ancak, VoIP aramaları ve video konferans gibi bazı kullanım durumlarında kablolu ağlar daha üstün performans gösterir. Kablolu internet bağlantısı kullanmaya karar verdiyseniz, Ethernet kablosunu dikkatlice seçmenizde fayda var. Genellikle biraz daha pahalı olan yüksek performanslı Ethernet kabloları jitter değerini düşürür, ek bant genişliği sağlar, daha üst düzeyde bağlantı sunar.

Bant genişliğiniz verimli bir şekilde kullanılmadığında meydana gelen ağ sıkışıklığında özellikle jitter çok etkilidir. Ağdaki sıkışıklığı azaltarak jitter’ı en aza indirmek mümkündür. Bant genişliği kullanımınızı sürekli olarak kontrol edin ve nasıl optimize edebileceğinizi düşünün. Önemli miktarda bant genişliği kullanan uygulamaları sonlandırmayı düşünebilir ya da daha fazla bant genişliği sunan daha güçlü internet paketine geçebilirsiniz.